Dev-İş ve PEO/İNEK’in yürüttüğü proje kapsamında Tüm Kıbrıs Sendikal Forumu’nun, Kıbrıslı Öğretmen Sendikaları ile organize ettiği “Öngörülen Birleşik Kıbrıs’ta Kamusal Eğitim ve Sağlık Konferansı” 26 Haziran Cuma günü, saat 09:00’da OELMEK merkez binasında gerçekleştirildi. Eğitime erişim bölümünde KTÖS Başkanı Semen Saygun ve OLTEK’ten Michael Charlistos konferansa başkanlık ederken, konuşmacı olarak KTOEÖS’den Yönetim Kurulu üyemiz Ahmet Billuroğlu ve Kıbrıslı Rum İlköğretim Sendikası POED’den Constantinos Constantinou katkı koydu.
Konferansta Kıbrıslı Öğretmen Sendikaları adına açılışı OELMEK’ten Sotiris Papamoiseos gerçekleştirdi.
İlk oturumda ETUCE Eğitim Politikası Koordinatörü Agnes Roman ” Öngörülen Birleşik Kıbrıs’ta Eğitime Erişim Geliştirilmesi” konu başlıklı sunumunu gerçekleştirdi.
“Kıbrıs’ta eğitim bütünsel olarak düşünülmeli!”
Açılış sunumu olan Eğitimin Erişiminin Geliştirilmesi ETUCE eğitim politikası koordinatörü Agnes Roman yaptı. ETUCE’ nin faaliyetleri hakkında geniş bilgi veren Roman, Avrupa’da gençler arasındaki işsizliğin arttığını belirtti. Avrupa’da 25 milyon işsiz belirten oman, 7 milyonunun 25 yaş altında olduğunu söyledi. En çok işsizliğin Akdeniz ülkelerinde olduğunu söyleyen Roman, bu sayının daha çok olabileceğini söyledi. İyi bir mesleki eğitimi olan ülkelerde işsizlik oranının daha düşük olduğunu söyleyen Roman, bunun nitelikli eğitimle doğru orantılı olduğunu söyledi.
Roman, Avrupada okul öncesi eğitime olan erişimde ve öğretmen maaşlarında eşitsizlik olduğunu söyledi. Öğretmenlerin % 80’nin kadın olduğunu ve maaşlarının da düşük olduğunu belirtti. AB yasalarına göre okul öncesi eğitime erişimin %95 ve ücretsiz olmasını önemli olduğunu ama ücretli eğitimin yaygınlaştığını söyledi. Roman, Çıraklık eğitimi ile ilgili bilgi verirken, mesleki eğitime yönlendirmenin bazı ülkelerde olumsuz sonuçlar verdiğini de ifade etti. Roman, yüksek öğrenimde öğretmenin niteliğini artırmak için hizmet içi eğitimlerin adil, eşit ve ücretsiz bir şekilde devlet tarafından desteklenmesinin önemli olduğunu ifade etti.
Roman, Kıbrıs’ta ekonomik programın uygulanması ile öğretmen sayısının azaltılması, ek ödeneklerin kaldırılması ve birden fazla okulda çalıştırılmasının hedeflendiğini söyleyerek, bu gibi önerilerin olumsuz sonuçlar doğuracağını söyledi.
Agnes-Roman Sunum çevirisi 26-06-2015_EN
program devamda ETUCE Genel Sekreteri Martin Romer ” Birleşik Kıbrıs’ta Eğitim: Zorlukları ve Olasılıklar” konu başlıklı sunumunu gerçekleştirdi.
Romer: “Yoksulluk oranı %27,8”
Açılış sunumunun ikinci konuşmasını ETUCE direktörü Martin Romer yaptı. Romer, birleşik bir Kıbrıs için umutların gerçeğe dönüşebileceğini ifade etti. Romer, Kıbrıs’ın gelecek perspektifine bakarken, Kıbrıs’ta geçmişte yaşanan olayların zor bir süreç olduğunu,bununla beraber doğal kaynakların ve stratejik konumunun güçlü bir ekonomi yaratabileceğini söyledi.
Eğitime ayrılan bütçenin AB ortalamasının üstünde olduğunu ifade eden Romer, önümüzdeki yıllarda bunun biraz düşeceğini ama bu düşüşün büyük oranlar olmayacağını söyledi. Romer, Kıbrısta işsizlik oranının 2014’de %16,2, genç nüfus arasında ise %35,5’e ulaştığını söyledi. Ayrıca Romer, yoksulluk oranının %27,8 olduğunu ve bunun çok yüksek olduğunu söyledi.
Avrupa Birliği’nin istihdam hedefinin % 75 olduğunu söyleyen Romer, Avrupa Birliği ortalamasında bu hedefe %68,9 ‘la yakın olduklarını, Kıbrıs’ın ise %67,6 ile hedefe yakın nolduğunu söyledi.
AB’nin gelecekteki yatırımlarından bahseden Romer, bununla beraber eğitime yatırımların adanın her iki tarafından doğru orantılı olması gerektiğini söyledi. Romer, bunun dengeli bir gelişmeyi tetikleyeceğini belirtti. Eğitime yatırımı muhafaza edip, geliştirmek ana hedefin olması gerektiğini söyleyen Romer, birleşik bir Kıbrıs’ta eğitimin nasıl olacağını da tartışmamız gerektiğini söyledi.
Turkce Sunum Martin-Romer_26-06-2015_EN
Constantinou: “Kıbrıs’ta eğitim bütünsel olarak düşünülmeli!”
POED’den Contantinos Constantinou eğitime herkesin din, dil, ırk, cinsiyet farketmeksizin erişmesi gerektiğini söyledi. Yabancı öğrenci sayısının % 16’ya ulaştığını belirten Constantinou, çok kültürlülükle ilgili adımlar atıldığını da belirtti. Eğitim ile ilgili reform sürecinde öğretmenin gelişimi ve eğitimin niteliği ile ilgili değişimler yaşandığını söyleyen Constantinou, kemer sıkma politikası ile birlikte bazı gerilemelerin yaşandığını ve reformun yavaşladığını ifde etti..
Bir özeleştiri olarak iki toplumun eğitim sisteminin ayrı olmasının toplumların birbirini tanımasına yardımcı olmadığını ve birleşik bir Kıbrıs’ta eğitimin bütünsel olarak düşünülmesinin önemli olduğunu söyledi.
Billuroğlu: “Ders kitapları iki toplumlu yazılmalı!”
KTOEÖS’den Ahmet Billuroğlu Kıbrısta’ki eğitimin politik tarihsel süreci ile ilgili bilgi verirken, iki toplumun eğitim üzerinden ayrıştırıldığını belirtti.. Eğitimin toplumları birbirine yakınlaştırmadığını, hoşgörü ve barış kültürü aşılamadığını aksine milliyetçi ırkçı söylemlerle ötekileştirdiğini söyleyen Billuroğlu, 2004 yılında kuzeyde özellikle tarih kitapları ile ilgili olumlu adımlar atıldığını fakat devlet mekanizmasının politik nedenlerle devamını getirmediğini söyledi. Özel okulların ve kamusal okullara bütçe ayrılmamasının eşitsizlik yarattığını, göç yasası ile kamusal alandaki öğretmenlerin yoksulluğa terkedildiğini, özel sektörde ise eğitim emekçilerinin emeklerinin sömürüldüğü tespitini paylaştı. Çözüm önerileri de sunan Billuroğlu, eğitimin bütünsel olarak ele alınması gerektiğini, eğitim programların, ders kitaplarının iki toplumlu olarak birlikte yazılması gerektiğini belirtti, Billuroğlu ortak okulların oluşması gerektiğini, Yunanistan ve Türkiye’nin boyunduruğundan eğitimin kurtarılması gerektiğini söyledi.
Ahmet Billuroglu Turkce ingilizce Sunum KTOEOS
Konferansın ikinci bölümünde sağlığa erişim tartışıldı. Koordinatörlüğünü Dev-İş’ten Hasan Yıkıcı ve PEO’dan Soterula Charalambus oturumda, WHO’dan İan Pett, KTAMS’dan Ülfet Kral ve Sağlık Sigortası Uzmanı Thomas Antoniou sunum gerçekleştirdi.
II.Oturum: Sağlık Hakkına Erişim
Herkesin ulaşabileceği sağlık sistemi!
Konferansın ikinci bölümünde sağlığa erişim tartışıldı. Koordinatörlüğünü Dev-İş’ten Hasan Yıkıcı ve PEO’dan Soterula Charalambus oturumda, WHO’dan İan Pett, KTAMS’dan Ülfet Kral ve Sağlık Sigortası Uzmanı Thomas Antoniou sunum gerçekleştirdi.
Ian Pett: “Hiçbir ülke yaşanan sorunları tek başına çözemez!”
Dünya Sağlık Örgütü’nün kıdemli strateji danışmanı Ian Pett, sağlık ve mutluluğun iki önemli değer olduğunu kaydederek, sağlıklı olmanın yanında artık mutlu olmanın da temel bir olgu olduğunu ifade etti. Orta gelirli ülkelerde ve Asya ile Afrika’da daha sağlıkla ilgili ciddi sıkıntılar yaşandığına dikkat çeken Pett, “Hiçbir ülke yaşanan sorunları tek başına çözmez. Artık dünya böyle bir duruma geldi” diyerek buna örnek olarak da Lefkoşa’nın kanalizasyon sorununun iki kesim tarafından çözüldüğünü gösterdi.
Herkes için sağlık sloganıyla yola çıktıklarını kaydeden Pett, Avrupa’nın 2020 yılına kadar bir hedefi olduğunu ve herkese eşit, yüksek kalitede ve sürdürülebilir sağlık hizmeti vermek istendiğini ifade etti.
Ian Pett, dünyada ve Avrupa’da mevcut kaynaklarla sağlık hizmeti vermenin zorlaştığını ve özel sektöre bir kayma olduğunu da belirtti.
Ülfet Kral: “Kamusal sağlık özele teşvik edilmektedir”
KTAMS’tan uzman hemşire Ülfet Kral Kıbrıs’ın kuzeyinde sağlığın tarihsel gelişimini anlattığı sunumunda, “Ülkemizde uygulanan neoliberal politikalar sonucu kamusal alanalar sermaye kesimine pazarlanmaktadır. Kamusal alanlarımızdan olan sağlığa gerekli kaynak ve altyapı yapılmadığından bu alanlar özele teşvik edilmektedir” dedi.
Thomas Antoniou: “Kıbrıs Cumhuriyeti AB içinde sağlığa en az harcamayı yapıyor”
Sağlık Sigortası Uzmanı Thomas Antoniou ise yaptığı sunumda Kıbrıs’ın güneyindeki sağlık sisteminin sıkıntılarını ifade etti. Kıbrıs’ın sağlığa diğer AB ülkelerine göre en az harcamayı yaptığını kaydeden Antoniou, ekonomik krizin hem kamu da hem de özel sector de ciddi sıkıntılar yarattığının altını çizdi.
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tüm vatandaşlara sağlık hizmetlerine eşit erişim sağlayan Evrensel ve Kapsamlı bir Ulusal Sağlık Sistemi olmayan tek AB ülkesi olduğunu da kaydeden Antoniou, artık sağlık sisteminin sınırlara ulaştığını vurguladı.
Kaynak: Burak Maviş KTÖS, Hasan Yıkıcı Dev-İş
