Okullarda bugün yaşanan hademe krizinin iki boyutu vardır;
- Birincisi emeğin sömürülmek istenmesidir.
Yaratılan bu ucube taşeron hademe sisteminde okullarda çalışan emekçi hademelerin ekmeği maalesef patronun ve siyasetin iki dudağı arasındadır. Evlerine götürecekleri asgari ücret tutarındaki maaş başlarına silah olarak dayanmış ve “ya benim istediğim koşullarda köle gibi çalışacaksınız ya da eve gideceksiniz” mantığıyla çalışma hayatına dair hiç bir işçi hakkı verilmeden, iş güvencesiz, yeri geldiğinde sigortasız, resmi tatillerde bile ödenmeden ve hasta olma hakları bile ellerinden alınmış bir şekilde çalıştırılmak istenmektedirler. Bir eşya gibi bu sene o şirketin ertesi sene başka bir şirketin elemanı olarak çalışmaya zorlanmaktadırlar.
Bu emekçiler ise insanca yaşayabilmek adına haklarının güvence altına alınacağı toplu iş sözleşmesi yapmak istemektedirler. Alacakları asgari ücret kadar maaşı garanti altına almak istemektedirler. Bu nedenle haklı olarak örgütlenmişler ve sendikaları çatısı altında yasalar çercevesinde mücadele etmeye devam ediyorlar.
Eğitim bakanlığı, bu soruna derhal çare üretmelidir. Bu emekçilerin haklarını alabilecekleri bir çözüm üretmeli ve okulları yaşanılan bu kaos ortamından kurtarmalıdır.
- İkicisi, hademe eksikliği nedeni ile eğitimin sürdürülemez duruma gelmiş olmasıdır.
Bu konuda öncelikle hademe ne demektir? ona bakmak gerekir. Hademe, bir okulun sadece temizliğinden sorumlu kişisi değildir. Hademe okulun elidir ayağıdır. Okulu en iyi bilen tanıyandır. Hademe okulu açandır ve kapayandır. Okuldaki ufak tefek kırılanı döküleni bozulanı tamir edendir. Fotokopi makinesini kullanan, bankaya postaya bakanlığa evrak taşıyandır hademe. Hademe okulda bir yerden bir yere taşınacak olanları taşıyan, öğrencilere kitapları dağıtandır. Okulun bahçesine yaz kış bakandır. Yaz tatilinde okulun bekçiliğini, bakıcılığını yapandır. Tuvaletleri sınıfları ve okulun her tarafını temizleyendir. Okulu sahiplenendir.
Kısacası hademe, okuldaki eğitim ve öğretim faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için bir okulun olmazsa olmazıdır. Bu nedenle eskiden okulların kadrolu hademeleri vardı. Hademeler kamu işçisiydiler. Ancak son yıllarda her devlet kurumunda olduğu gibi okullarda da hademelik mesleğini özelleştirip temizlik şirketlerine devretmişlerdir.
Hükümet, kendi üzerinden bir yük attığını zannederken çok büyük sorunlara zemin hazırladığını bir türlü fark edememiştir. Maalesef okul hademeliğini sadece temizlik elemanı olarak gören bu anlayış, kadrolu hademeliğe son vererek devlet okullarını kaosun içine itmiştir.
Bugün okullarda yaşanan sorun tüm bu yanlış politikanın sonucudur. Özel şirketlere devredilen okul hademeliği, ihale ile yapılan devir işlemlerinde dönen dolaplar ve çıkar çatışmaları, hükümetin bu ihale sürecini bir türlü beceremeyip yüzüne gözüne bulaştırması sonucunda geldiğimiz son noktada artık okullarda sağlıksız ortamda eğitim yapılamaz duruma gelmiştir.
Devlet, eğitimin sağlıklı ortamlarda sürdürülmesinden sorumludur.
Okullarda öğrencilerin ve öğretmenlerin sağlığı ciddi tehlike altındadır.
Çeşitli okullardan uyuz hastalığı haberleri gelmektedir. Bu işin tek bir çözümü vardır, o da ‘okul hademelerinin, liyakata dayalı, kadrolu kamu işçisi olarak istihdam edilmeleri’ dir.
Aksi takdirde bugün yaşanılan hademe krizi önümüzdeki yıllarda daha büyük bir şekilde karşımıza çıkacaktır.
EMEĞİN SÖMÜRÜLMESİNE SON!
OKULLARA KADROLU HADEME ALIMI DERHAL BAŞLAMALIDIR!
Ali Yaman IŞIK
Eğitim Sekreteri
Yönetim Kurulu (a.)
