Günümüzde demokratik gibi görünen kapitalist devlette, anayasa ve yasalar egemen güçlerin koyduğu otoriter kurallar içerip, egemen güçlerin dışında kalan geniş kitlelere verilen SÖZ’lerden oluşur. Anayasa ve yasaların yapılmasından çok uygulanması, verilen SÖZ’lerin tutulması oranında demokratik topluma hizmet edebilirler. Anayasamızın değiştirilmesi önerisinin yetersiz olması ve cesaretten yoksun olunması neticesinde Anayasamızın anti demokratik maddelerden temizlenmesi ve demokratik yeni maddelerin konulması, topluma verilmiş birçok SÖZ’ün tutulmasının önünü tıkamıştır.
Yeni anayasada miadı dolmuş birçok maddeye dokunulma cesareti gösterilmemiştir. Resmi dil, bayrak, marş, and içme, milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması sadece birkaçı. Bizler gibi nüfus, işsizlik tehdidi altında olan Malta adasında özel veya devlette çalışanların tümünün toplu sözleşme hakkı ve sendikalı olması mecburi anayasal bir haktır, böyle bir öneri bizde yapılmamıştır bile. Anayasal eşitlik kavramı net olmalı, ÖZEL VEYA KAMUDA ÇALIŞILMASINA BAKILMADAN EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET net olarak konulmalıdır. Kamusal malların peşkeş çekilmesi ve özelleştirme net yasaklanmalıdır. Yurttaşlığın herkese verilebilir olmaktan çıkarılması ve verilme koşullarının zorlaştırılması gerekmektedir. Kamu görevlilerine siyaset yasağının kaldırılması demokrasiye hizmet etmekten uzaktır.
Partiler yasası ve Anayasal bir takım düzenlemeler yapılmadan önerilen kamu görevlilerine siyaset yasağının kaldırılması, kamu görevlilerini partilerin daha çok hizmetine sokacak, kamuyu siyasal paylaşım arenasına daha çok itip verimsizleştirecektir. Milletvekillerinin mal beyanının sınırlarının geliştirilmesi doğru ancak NEREDEN BULDUN gibi yasaların anayasada önerilmemesi, bu genişletmeye olumlu katkı yapmayacaktır. Meclisin daha az milletvekili ile toplanması gibi tehlikeli değişiklikler önerilmekte, ancak devamsızlıklarla ilgili ciddi bir düzenleme yapılmamaktadır. Doğrudan yasa önerisi yapmayı sadece Bakanlar Kuruluna bırakan anlayış devam ettirilmektedir. Polis doğrudan sivil otoriteye bağlanmamaktadır. Devleti zarara uğratan bakan, milletvekili, belediye başkanının görevden alınabilme koşulları (belki yargı kararları ile de paralel) konulmamıştır. YÖDAK’ın doğrudan anayasal bir kurum olması tartışmalı bir karardır. En çok tartışılan ve demokratik anayasa yapılması olgusunu yeşerten geçici 10.maddenin yerinde bırakılması nasıl bir anayasa yapılması düşünüldüğüne en somut örneği oluşturmaktadır.
Buna karşılık azınlıkların, çocukların ve diğer toplumsal kesimlerin haklarının geliştirilmesi, bilgi edinme hakkının zorlayıcı hale getirilmesi, idarenin yerine getirmediği görevleri ve ihmalleri ile ilgili daha kolay hesap verecek duruma getirilmesi, temel haklar için anayasa mahkemesine başvuru yolunun açılması, idari yanlış kararlara karşı yargıtayda dava yolunun tamamen açılması, meclis mesaisinin daha çok uzatılması gibi olumlu kararlar da alınmıştır.
KTOEÖS, tüm bu değerlendirilmeler ışığında Anayasa Değişikliği meselesinin yetersiz olduğu, birçok konuyu halledemediği gerçeğine bağlı olarak, yeni dönemde ciddi çalışmalar yapılmasının şart olduğu tespitine varmıştır. Referandum yapılsa bile gerçek, tam demokratik ve tam bir toplum konsensüsüne varılmış, çağdaş Anayasaya ihtiyaç olduğuna vurgu yapmaktayız.
Tahir GÖKÇEBEL
Başkan
Yönetim Kurulu (a.)
